Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι σήμερα η συχνότερη και κύρια αιτία θανάτου τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου σε όλες της ηπείρους, εξαιρουμένης της Αφρικής. Στερούν τη ζωή σε 20 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως, ενώ εκτιμάται ότι μέχρι το 2025 οι θάνατοι από καρδιά θα ανέλθουν στα 25 εκατομμύρια το χρόνο. Πρόκειται για ένα σύνολο ασθενειών που προσβάλλουν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία, στις οποίες περιλαμβάνονται:
1. Η στεφανιαία νόσος της καρδιάς (ισχαιμική πάθηση της καρδιάς).
2. Η νόσος των αρτηριών που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο με αίμα που ευθύνεται για τα εγκεφαλικά επεισόδια ή αποπληξία.
3. Η περιφερική αρτηριακή νόσος που επηρεάζει τις αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα τα άκρα (πόδια, χέρια)
4. Ρευματική νόσος της καρδιάς, ρευματική καρδίτιδα. Είναι ασθένεια των μυών και των βαλβίδων της καρδίας που ακολουθεί μόλυνση από βακτηρίδιο της οικογένειας του στρεπτόκοκκου.
5. Συγγενείς καρδιοπάθειες. Είναι ένα πολύπλοκο σύνολο παθήσεων που υπάρχουν εκ γενετής και οφείλονται σε δυσγενεσίες των δομών της καρδίας και των αγγείων του κυκλοφορικού συστήματος.
6. Βαθιά φλεβική θρόμβωση και πνευμονική εμβολή. Παθήσεις που οφείλονται στο σχηματισμό θρόμβων στις φλέβες των κάτω άκρων (μηρός, κνήμη, πόδια) και που στη συνέχεια μπορεί να διασπαστούν, να αποκολληθούν και να μεταφερθούν στην καρδία και στους πνεύμονες.
Good news: Εκτιμάται ότι έως και το 90% των καρδιαγγειακών νοσημάτων μπορούν να προληφθούν.
Οι αιτίες που οδηγούν σε καρδιαγγειακές παθήσεις
Οι σημαντικότερες αιτίες που προκαλούν καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια είναι η ανθυγιεινή διατροφή, η καθιστική ζωή χωρίς ικανοποιητική σωματική άσκηση και το κάπνισμα σε όλες του τις μορφές. Οι αιτίες αυτές ευθύνονται για το 80% των περιστατικών με στεφανιαία νόσο της καρδίας, εγκεφαλικά επεισόδια ή άλλα προβλήματα αρτηριών που τροφοδοτούν τον εγκέφαλο με αίμα. Η ανθυγιεινή διατροφή και η απουσία σωματικής άσκησης οδηγούν σε αυτούς που ονομάζονται ενδιάμεσοι παράγοντες κινδύνου που είναι η ψηλή πίεση (υπέρταση), η ψηλή γλυκόζη αίματος (προ-διαβήτης ή σακχαρώδης διαβήτης), αυξημένα λιπίδια στο αίμα (χοληστερόλη, τριγλυκερίδια), υπερβολικό βάρος σώματος και παχυσαρκία. Υπάρχουν επίσης μια σειρά από υποκείμενες αιτίες που συμβάλλουν στη γένεση των καταστάσεων ανθυγιεινής διατροφής και καθιστικής ζωής χωρίς σωματική άσκηση. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι δυνάμεις που οδηγούν σε κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές αλλαγές όπως η παγκοσμιοποίηση, η αστυφιλία, η αστικοποίηση και η γήρανση του πληθυσμού.
Καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο ή αποπληξία: Τα κυριότερα συμπτώματα
Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν συμπτώματα της ασθένειας των αρτηριών η οποία εξελίσσεται αθόρυβα. Το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να είναι η πρώτη προειδοποίηση ότι υπάρχει μια υποκείμενη καρδιαγγειακή διαταραχή.
Τα συμπτώματα της καρδιακής προσβολής περιλαμβάνουν:
- Πόνο ή ενόχληση στο κέντρο του θώρακα, στην περιοχή του στέρνου
- Πόνο ή ενοχλήσεις στα άνω άκρα (βραχίονες, αντιβράχια, χέρια), στον αριστερό ώμο, αγκώνα, γνάθο ή στην πλάτη.
Επιπρόσθετα ο ασθενής μπορεί να παρουσιάζει δυσκολίες στην αναπνοή ή βραχύπνοια, να έχει αναγούλες ή εμετούς, να αισθάνεται άσχημα, να έχει κρύους ιδρώτες, ζαλάδες, χλωμάδα ή ακόμη να λιποθυμήσει. Στις γυναίκες παρατηρούνται συχνότερα η βραχύπνοια, οι αναγούλες, οι εμετοί και οι πόνοι στη γνάθο ή στην πλάτη.
Το συχνότερο σύμπτωμα της αποπληξίας είναι η ξαφνική εμφάνιση αδυναμίας στο πρόσωπο, το άνω και κάτω άκρο συνήθως στη μια μεριά του σώματος. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν ξαφνική εκδήλωση μουδιασμάτων στο πρόσωπο, το άνω ή κάτω άκρο στη μια μεριά του σώματος, σύγχυση, δυσκολίες ομιλίας και κατανόησης του λόγου, προβλήματα της όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια, δυσκολίες βάδισης, ζαλάδα, απώλεια της ισορροπίας και του συντονισμού, σοβαρός πονοκέφαλος άγνωστης αιτιολογίας, λιποθυμία και απώλεια συνείδησης. Άτομα που παρουσιάζουν αυτού του είδους συμπτώματα πρέπει να ζητούν άμεσα ιατρική συμβουλή.
Παγκοσμίως, σχεδόν 2% των θανάτων λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων σχετίζονται με τη ρευματική νόσο της καρδιάς, ενώ 42% οφείλονται σε ισχαιμική νόσο της καρδίας (στεφανιαίες παθήσεις, καρδιακή προσβολή) και 34% σε παθήσεις των αρτηριών που δίνουν αίμα στον εγκέφαλο (εγκεφαλικά επεισόδια, στενώσεις καρωτίδας).
Η καρδιακή προσβολή και το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορούν να προληφθούν αποτελεσματικά με την υγιεινή διατροφή, την τακτική σωματική άσκηση, και την αποφυγή έκθεσης σε κάθε μορφής κάπνισμα.
Καρδιά και πρόληψη
Εκτιμάται ότι έως και το 90% των καρδιαγγειακών νοσημάτων μπορούν να προληφθούν. Τα μέτρα πρόληψης των καρδιαγγειακών παθήσεων περιλαμβάνουν:
- Υγιεινή διατροφή
- Άσκηση
- Αποφυγή καπνίσματος
- Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ
Η θεραπεία των παραγόντων κινδύνου (υπέρταση, λιπίδια του αίματος, διαβήτης) ωφελεί στην πρόληψη και αποτροπή της μόλυνσης από καρδιαγγειακές παθήσεις.
Πηγές: